Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Sagittaria sagittifolia & Prunus brigantina

fotò
fotò
Flècho-d'aigo

Sagittaria sagittifolia

Alismataceae

Noms en français : Sagittaire, Flèche-d'eau.

Descripcioun :
La flècho-d'aigo es uno planto proun raro au nostre au contro de l'uba de l'Éuropo. Trachis dins quàuqui relarg bagna de Prouvènço dóu couchant. Es uno planto eisado de recounèisse emé si fueio en flècho ; soun li fueio dins l'èr. Fai peréu de fueio longo en riban que pousson dins l'aigo (fueio primàri). Li flour soun poulideto, femello en bas e masclo en aut de l'enflourejado.

Usanço :
Lou rizoumo èi manjadis (crus o cue), s'acampo à l'autouno (mai pas encò nostre que n'i'a gaire !). Dins d'ùni païs s'en fai de galeto emé la feculo. Lis indian d'Americo quichavon li rizoumo fres emé d'aigo e piéi criblavon tout acò pèr leva li fibro.

Port : Erbo
Taio : 20 à 60(150) cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Sagittaria
Famiho : Alismataceae


Ordre : Alismatales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 3
Ø (o loungour) flour : 15 à 20 cm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Aigo - Ribiero - Roubino
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Sagittaria sagittifolia L., 1753

fotò
fotò
Afatoulié

Prunus brigantina

Rosaceae

Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.

Nom en français : Prunier de Briançon.

Descripcioun :
L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.

Usanço :
Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).

Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Sebisso - Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
RR
C
CC

Sagittaria sagittifolia & Prunus brigantina

ges
RR
ges
RR
ges
ges
ges
ges

Coumpara Flècho-d'aigo emé uno autro planto

fotò

Coumpara Afatoulié emé uno autro planto

fotò